Dak van onze democratie lekt: Diepe angst voor de dialoog en Stemrecht verbreden naar Spreekrecht

Thema van het VNG Jaarcongres dinsdag 2 en woensdag 3 juni 2015 in Omnisport in Apeldoorn was: Dichtbij, Dialoog en Democratie. De grote angst voor de dialoog met de kiezers. Ruim 2600 bestuurders waren aanwezig. Annemarie Jorritsma (voorzitter VNG) opende het congres. Daarna vroegen de sprekers aandacht voor de knelpunten van de hedendaagse democratie.

Rob Wijnberg (filosoof en oprichter Journalistieke Platform De Correspondent): Bestuurders en politici zeggen de dialoog te zoeken, maar bedoelen eigenlijk gewoon de monoloog. Men is meer bezig met zenden dan met een echt gesprek. "We luisteren alleen voor de vorm". Er heerst een diepe angst voor de dialoog. Onduidelijkheid en onvrede ontstaat omdat mensen niet weten wat er met hun inbreng gebeurt. Wees duidelijk, aldus Rob, laat weten wat je van mensen wilt hebben: ofwel een mening, ofwel een idee. Daarnaast moet je altijd duidelijk aangeven waarom je dat vraagt.

Sheila Sitalsing (Journalist en Columniste Volkskrant): Volgens Montesquieu is de tyrannie van de prins minder gevaarlijk dat de apathie van burgers. Gemeenten moeten juist groter worden en meer mogelijkheden tot belastinginning krijgen, en Den Haag moet kleiner worden. Nodig zijn adequate oplossingen voor de publieke ruimte, met meer Doe Het Zelf democratie. De hoogopgeleide en asstertieve burgers zijn hier vooral mee bezig, maar er zijn ook de afhakers die niet meer kunnen of willen stemmen, en niet "sociaal willen doen".

David Van Reybrouck (cultuurhistoricus, archeoloog en auteur van 'Tegen Verkiezingen"): Verkiezingen leiden niet tot meer democratie. Verkiezingen kwamen er om regeringen mogelijk te maken, nu maken verkiezingen dat juist moeilijker. Kiezers haken af. Elke poging tot verbreding democratie stuit op verzet. "Het dak van onze democratie lekt". David is bezorgd om de politieke stabiliteit van onze democratie en heeft zorgen om de vrede. Democratie is juist het beste model tegen sociale onrust. Maar nu zie je dat steeds minder mensen gaan stemmen. Er moeten experimenten komen met democratie: de zoektocht naar nieuwe democratische bewegingen, zoals een G1000.
Zijn voorstel is om het Stemrecht te verbreden naar Spreekrecht. En door middel van Loting andere mensen te betrekken bij de besluitvorming. Bijv. Tweede Kamer laten kiezen, en Eerste Kamer via Loting te laten bemensen.

Zo zou je in Dordrecht ook een G1000 kunnen organiseren, juist om meer mensen te betrekken bij besluitvorming, vind ik.

Hierna waren er excursies. Ik heb meegedaan aan de workshop over Leegstand en hergebruik Vastgoed. Steeds meer en langdurige leegstand is slecht voor de steden. Steeds meer creatieve oplossingen en bedrijven die zich hierin zijn gaan specialiseren zijn nodig.

Aan het eind van de middag was er een borrel in de Paleistuin van 't Loo. Prachtige grote tuin.