Sturen op data: Gaan we alles en iedereen volgen in de Slimme Stad

 Adviescommissie Bestuur en Middelen | Dinsdag 14 september 2021 | Smart Society Dordrecht | 

De Notitie van college stelt een werkwijze voor waarbij de gemeente zichzelf gereed maakt om technologie en data in het beleid te kunnen toepassen. Er is niks mis met digitalisering, maar de PvdA aandacht voor de tegenkanten van de 'digitale droommaatschappij'. Wij missen de nuchterheid en het realisme dat het niet alleen maar allemaal geweldig is. Veel mensen dreigen buiten de boot te vallen. Daarom willen wij  input geven voor de verdere uitwerking. Want wij zijn absoluut niet tegen digitalisering. Het is een feit waarmee we leven. Het geeft ongekende mogelijkheden. Maar de ontwikkelingen gaan zo razend snel, de meeste mensen hebben geen idee wat er allemaal kan. En wat er allemaal met hun data gebeurt. Er moet meer openheid zijn. Meer debat erover zijn. Want het moet niet zo zijn dat in de praktijk een klein clubje techmiljardairs in samenspraak met overheden en grote bedrijven de dienst uitmaken. Een van de ongewenste nadelige gevolgen van de alsmaar toenemende toepassing van bijv. kunstmatige intelligentie kan volgens TNO ‘ontmenselijking’ zijn: het gebruik van datasets maakt het makkelijker om de burger op afstand te houden.

PVDA:
- Hoe zit het met de koppeling van allerlei data van onze burgers en ondernemers
- Welke data worden allemaal verzameld en gekoppeld / welke sensoren worden gebruikt
- Het geeft niet alleen gemak maar ook stress en onveiligheid / iedereen kan altijd en overal worden gevolgd
- Europese wetgeving op Gezichtsherkenning is in de maak voor iedere bewoner.
- Aanvallen van hackers die hele systemen kunnen ontwrichten / softwarefouten / en data van iedereen die openbaar beschikbaar komen /
- Hoe worden de data verzameld?
- Gedrag op social media wordt bijgehouden / ook externe open data bronnen worden gebruikt, zoals CBS gegevens
- Algoritmes zetten data om in informatie waar ambtenaren en bestuurders de stad mee kunnen besturen Hiermee kan de gemeente de kansen ook grijpen om digitalisering bewust in te zetten in de beleidsvorming, lees ik in dit voorstel.
- Algoritmes helpen ambtenaren en bestuurders niet alleen bij keuzes maken. Een stap verder is dat de algoritmes direct al dingen gaan aansturen op basis van data en die zo het gedrag van inwoners van de stad veranderen (zoals bij Toeslagen Affaire)
- Hoe zit het met de veiligheid burgers, risico van hackers
- Het creëert een grote afhankelijkheid van technologische bedrijven en vergroot de invloed van de overheid op allerlei terreinen:
- Wie houdt toezicht op verantwoord data/algoritmegebruik
- Hoe voorkomen we een ToeslagenAffaire
- Wie neemt de besluiten, de algoritmes of de mensen?

De definitie van een Smart Society is dat de stad wordt bestuurd op basis van data. Deze data worden verzameld door sensoren in de stad. Dat kan variëren van strips in het wegdek die de verkeersdrukte meten, luchtsensoren bij huizen die de luchtverontreiniging meten tot sensoren die de doorstroom in het riool bijhouden. Sensoren zijn niet de enige dingen die data verzamelen. Het gedrag van de inwoners op social media wordt bijgehouden en ook externe (open) data bronnen worden gebruikt, zoals het weer of CBS-gegevens. De volgende stap is dat algoritmes deze data omzetten in informatie waar ambtenaren en bestuurders de stad mee kunnen besturen. Althans, dat is het ideaalbeeld. Geen gevoel maar feiten.

PvdA wil veel meer informatie en debat hierover, waar is de gemeente nu concreet mee bezig. College wil zich nu richten op Levendige Binnenstad maar ook Armoede. Wat moeten wij ons daarbij voorstellen? Krijgen mensen automatisch berichten van de overheid of financiele instellingen als zij niet snel betalen?

Wethouder Burggraaf zei dat dit terechte zorgen zijn. Wel ziet hij brede steun voor digitaal werken. Om effectief het werk te kunnen doen. Dat is hard nodig. "Met dit thema zijn bedrijven al heel erg ver. Wij als overheden lopen fors achter. ICT inzetten voor je beleid. Dit is het begin. We moeten investeren, en een been bijtrekken. Hoe je met technologie werkt. Auto met camera die vuilnis zoekt, die hebben we nog niet. Thema Armoede vinden we allemaal belangrijk. Voor Levendige binnenstad is ook veel belangstelling. Plannen voor bijvoorbeeld de Spoorzone via virtuele reality, alles combineren, verkeer, luchtkwaliteit, groen, klimaat: goed verbinden. Dan is het makkelijker om integraal beleid te voeren. Je kan het meten, je kunt het zichtbaar naar je stad maken. Alles visueel maken. Aanpak Armoede is nu nog niet vastomlijnd: ofwel individuele of via trends. Hoe kun je vroegtijdig signaleren? Ze mogen fouten maken. Geen complexe fouten. Hoe doe je dat verantwoord? Niet data overal voor gebruiken. Onafhankelijk Toezicht moet er komen. Vergroten Databewustzijn is zeker belangrijk. Wat kun je doen om problemen voor te zijn?

Er komt een informatiebijeenkomst.

Jacqueline van den Bergh