"Het historisch dakenlandschap is belangrijker"

Woensdagavond 6 januari 2021 was er in de Adviescommissie Fysiek een gesprek met enkele leden van de Welstandscommissie. Op verzoek van de commissie. Daarnaast stond de geactualiseerde Welstandsnota op de agenda om besproken te worden. Maar eerst het gesprek. De vergadering was digitaal, dus ook het gesprek. Dat vind ik best lastig, want je wilt een goed (maar kritisch) gesprek voeren, en dan is het beter om elkaar ook echt te kunnen zien. Op zich was het een goed gesprek, met de Welstandsleden die degelijk te werk gaan, en zorgvuldig hun afwegingen maken. Daarvoor alle respect.

Maar toch is de PvdA kritisch de Welstandscommissie. Uberhaupt op een Welstandscommissie. Wij De toetsing op (nieuw)bouwplannen en op 'redelijke eisen van welstand' kan ook anders. De PvdA denkt erover om afscheid te gaan nemen van de Welstandscommissie. Vooral nu we fors uitbreiden en verduurzamen, wat tot gevolg heeft dat er steeds meer gewerkt wordt met andere bouwsystemen en materialen. Een wat soepelere kijk op en hantering van de criteria zijn nodig, evenals maatwerk en creativiteit.

Er werden uitgebreid vragen gesteld aan de aanwezige Welstandscommissieleden. Over hun werkwijze, hun focus, hun al of niet gericht zijn op de omgeving van plannen, omgaan met kritiek en communicatie. Hoe komt men tot een advies?

Mijn vragen aan Welstandscommissie:

• PvdA: Wat is leidend in het bekijken van bouwplannen, het toetsen aan Welstandsnota en redelijke eisen van welstand?

Antwoord: Nadruk ligt vooral op uiterlijke verschijning. Techniek is niet leidend, wel dominant. Vooral monumenten moeten worden beschermd en instandgehouden. We zijn vooral gebonden aan wat er in Bestemmingsplannen staat, dat zijn een juridisch documenten. Maatvoering is belangrijk.

• PvdA vindt hoofdstuk Zonne-energie in Welstandsnota nog te beperkend. U heeft hieraan meegeschreven. Hoe moet dat nu met de duurzaamheid bij woningen in beschermd stadsgezicht?

Antwoord: Het is belangrijk dat het historische beeld behouden blijft. Dakenlandschap is belangrijk daarbij. Dat is een typisch onderdeel van een Middeleeuwse stad. Langzaam zie je dat wel veranderen. Dakkapellen mogen nu. Er wordt nu anders gekeken naar manier waarop daglicht in zolderkamers wordt gebracht. Maar grote glasdaken mogen niet. Aanbrengen van zonne-energie willen we in zekere mate mogelijk maken, maar het historische dakenlandschap is belangrijker. Zonnepanelen mogen niet te zichtbaar zijn. De beperkende maatregelen zijn verdedigbaar.

PvdA: Waarom werden in Dubbeldam de tien klimaatneutrale starterswoningen met platte daken afgekeurd omdat 'een schuine kap' beter aansluit bij de andere woningen?

Antwoord: Dit was een bepaald systeem van bouwen: Fins houten woningen. Het is een interessant bouwsysteem, wij zaten klem. Het paste niet in de criteria. Dan is er weinig flexibiliteit. De woningen die er nu komen voldoen ook een BENG regelgeving. Alles wat gebouwd wordt tegenwoordig moet voldoen aan BENG. Fins is een bouwmethode die zich niet voegde in het systeem.

PvdA: Staat u open voor gesprekken met de stad, en hoe ervaart u de kritiek die weleens wordt geuit op uw adviezen, begrijpt u de kritiek?

Antwoord: Een open discussie voeren met de stad is geen taak voor ons. Gunstig is dat vergaderingen openbaar zijn. Vaak is ook een journalist aanwezig. Wij hebben geen invloed op hoe het in de media verschijnt. Daar kunnen wij weinig mee. Begrijpen wij de kritiek: lang niet altijd. Wij doen zorgvuldige besprekingen, zoeken de consistentie. In de media is het uit de context van de bespreking gehaald. Dat vinden wij jammer en heel vervelend.

Onderwerpen uit Stadsberaad en het Beeldkwaliteitsplan Binnenstad zijn vertaald in de Welstandsnota. Daar toetsen wij op. "Maar wij zijn geen schoonheidspolitie".

PvdA: U zegt dat u als Welstandscommissie meerwaarde heeft. Ambtenaren toetsen technisch en verzorgen ook een deel van de adviezen. U maakt afwegingen. Maar die afwegingen zien we niet terug in Jaarverslag, in pers, of waar dan ook. Wat is uw meerwaarde als de stad dat niet kan zien?

Het blijft een punt voor de PvdA dat bij adviezen niet altijd duidelijk is waarop die zijn gebaseerd. Het zijn weliswaar adviezen die het college overneemt. College kan het advies ook niet overnemen. Dat gebeurt ook wel. Maar onduidelijkheid blijft over de adviezen die niet begrepen worden door de stad. Dan is juist communiceren en discussie hierover belangrijk.

Wij komen hier bij de bespreking van de Welstandsnota op terug.

Foto: Frits Baarda