Vrijdagmiddag 11 april 2025 werd het Emanuel Hamburgerpad onthuld op de Essenhof. Het was een warme zonnige lentedag.
Samen met familieleden van Emanuel Hamburger waren de PvdA’ers Ad Melkert, Hans Spigt en Jacqueline van den Bergh hierbij aanwezig. In de Thuredrith Aula werd er teruggeblikt op het indrukwekkende en moedige leven van Emanuel.
BARBARA HAMBURGER vertelde over haar oud-oom Emanuel. Hij woonde in Dordrecht, was voorzitter van de SDAP in Dordrecht en werkte als leraar aan de HBS in Dordrecht. Door de anti-joodse maatregelen van de bezetter werd hij ontslagen. Emanuel was juridisch adviseur van de Joodsche Raad en actief in het verzet bij de hulp aan onderduikers en de verspreiding van illegale lectuur. Tegen het einde van de oorlog is Emanuel verraden door een oud-leerling van hem die bij de Sicherheitsdienst werkte.
AD MELKERT was namens de PvdA aanwezig en benadrukte de rol van de SDAP en Emanuel, een ras sociaal-democraat. Sporen vanuit de oorlog zitten in de vezels van de SDAP. Na de oorlog is de SDAP overgegaan in de PvdA. Ad noemde Emanuel indrukwekkend in zijn activiteiten. Hij was een volbloed socialist en een strijdbaar sociaal-democraat.
Emanuel Hamburger richtte het Instituut voor Arbeidsontwikkeling op, was fractievoorzitter SDAP in Dordrecht, leraar en advocaat. In deze bijzonder moeilijke omstandigheden verrichtte hij zijn werkzaamheden in het verzet. Hij leefde nogal teruggetrokken. Extra dramatisch vond Ad Melkert het dat Emanuel tegen het einde van de oorlog is verraden door uitgerekend een oud-leerling van hem en is geëxecuteerd op 18 februari 1945. Een belangrijk citaat van Emanuel: “Als intellectueel dien je niet terzijde te blijven staan”. Ad Melkert hoopt dat meer mensen willen handelen in moeilijke tijden en niet aan de zijlijn blijven toekijken.
De geschiedenis van de sociaal-democratie is bijzonder, volgens Ad. Het gaat niet alleen om het verleden, maar ook om het heden en de toekomst. Laten we hopen dat het niet weer zo donker wordt.
Na de onthulling van het Emanuel Hamburgerpad werd er nog stilgestaan bij het graf van Emanuel, dat er vlak bij om de hoek ligt. Tot slot werden er rode rozen – die door Hans Spigt waren meegenomen – gelegd op het graf door de aanwezigen.
Reacties