Hoe kunnen gemeenten inwoners helpen om mede-eigenaar te worden van energieprojecten?

Hoe kun je ervoor zorgen dat inwoners en belanghebbenden financieel kunnen deelnemen aan duurzame energieprojecten in hun omgeving? De provincie Zuid-Holland en ‘Energie Samen’, de koepel en belangenorganisatie van energiecoöperaties, brachten in kaart wat overheden kunnen doen om financiële participatie en lokaal eigendom te stimuleren. De resultaten staan in de ‘Handreiking Financiële Participatie’.

In het Klimaatakkoord staat het streven dat nieuwe duurzame energieprojecten voor 50% in eigendom komen van de lokale omgeving. Overheden hebben geen juridische middelen om die afspraak af te dwingen. Toch hebben ze wel degelijk mogelijkheden om lokaal eigendom en financiële participatie mogelijk te maken, blijkt uit de ‘Handreiking financiële participatie’, van Energie Samen en de provincie Zuid-Holland. Er zijn verschillende vormen van financiële participatie, van mede-eigendom, bijvoorbeeld via een energiecoöperatie, tot aandelen in een energieproject, tot een omgevingsfonds en een omwonendenregeling.

Berend Potjer, gedeputeerde energie, provincie Zuid-Holland: "Wij willen schone energie voor iedereen en van iedereen. Daarmee bedoelen wij dat onze inwoners ook mede-eigenaar kunnen worden van energieprojecten of op andere manieren kunnen meedelen in de voordelen van duurzame energieprojecten. Wij hebben gemerkt dat dat niet vanzelf gaat en ook veel gemeenten ermee worstelen hoe ze dat kunnen doen. Daarom hebben wij een subsidieregeling voor eigenaren van grote daken die met hun omwonenden het dak delen, een ontwikkelfonds dat de voorbereiding voor energiecoöperaties van inwoners financiert en nu ook een handreiking voor gemeenten hoe ze het kunnen doen. Deze hebben wij opgesteld met de vereniging van energiecoöperaties Energie Samen. Zo werken wij samen aan schone energie van en voor iedereen."

De handreiking beschrijft de totstandkoming van een duurzaam energieproject, van plan tot realisatie. Bij iedere stap hebben overheden andere instrumenten om financiële participatie te stimuleren, van omgevingsbeleid tot vergunningverlening.

Siward Zomer, coöperatief directeur Energie Samen: “Het blijkt steeds weer dat energieprojecten waar bewoners via een lokale energiecoöperatie aan mee kunnen doen, op veel lokale steun kunnen rekenen. De opbrengsten landen lokaal waardoor er middelen vrijkomen die ingezet worden voor leefbaarheid, landschap, natuur of lokale verduurzaming. Daarom is het belangrijk dat overheden financiële participatie en lokaal eigendom via hun beleid stimuleren. Overheden hebben daar allerlei mogelijkheden toe. Deze handreiking laat zien hoe.”

(Uit Nieuwsbrief Provincie Zuid-Holland 12 mei 2021)